هنگامی که دو فرد، زندگی مشترک را شروع می کنند مشکل یا تعارض بروز خواهد کرد. اوقاتی پیش می آید که یا عدم توافق مشاهده می شود یا نیازها برآورده نمی شوند. در نتیجه همسران نسبت به یکدیگر احساس خشم، ناامیدی و نارضایتی می کنند. بنابراین، باید قبل از بروز هرگونه تعارض یا کشمکش زوج ها را برای آن آماده کرد؛ یعنی باید شیوه ی صحیح مذاکره را به زوج ها آموزش داد تا راه حل های معقول و منطقی را در موقعیت های مشکل آفرین پیدا کنند. « حل مشکل» نیازمند مهارت های ارتباطی مؤثر است.
تعارض، ماهیتی دوسویه دارد و حل مشکل فقط به یکی از همسران کمک نمی کند، بلکه از آن برای کمک به ایجاد تداوم رابطه استفاده می شود. در نهایت هدف از حل مشکل آن نیست که اثبات شود که یکی از همسران درست می گوید و دیگری اشتباه می کند. هدف، حل مشکل و رسیدن به راه حلی عملی است که مورد قبول هر دو است. این کار ساده ای نیست و به تلاش همسران و درمانگران نیازمند است.
حل مشکل را می توان به دو مرحله ی جداگانه تقسیم کرد: اول شناخت مشکل، دوم رفع مشکل. در مرحله ی اول، تلاش برای رسیدن به درک مشترکی از « مشکل» است؛ یعنی همسران باید توانایی مشخص کردن رفتارها، ابراز احساسات و مهارت های گوش کردن فعالانه را داشته باشند و در مرحله ی بعد یک راه حل را انتخاب و اجرا کنند. در نتیجه، مهارت های سیال سازی ذهن، سازش و ارزیابی، اولویت بیشتری خواهند داشت.
بسیاری از زوج ها از تلاش برای حل اختلاف نظر می ترسند؛ زیرا گذشته ی چنین زوج هایی به آنان آموخته است که احتمال دارد این فرایند، بسیار آزارنده و ناخوشایند باشد. ولی اگر زوج ها شیوه ی حل مشکل را بفهمند و بدانند که وجود نظم و ترتیب باعث تسهیل در حل مشکل خواهد شد، احساس آرامش و راحتی می کنند.
مراحل و ترتیب حل مشکل به شرح ذیل است:
