حجت الاسلام حسن امان الهی

استاد دانشگاه و مشاور خانواده

حجت الاسلام حسن امان الهی

استاد دانشگاه و مشاور خانواده

با نگاهی ویژه به مقوله خانواده و محبت

"مطالب گاهاً به روز رسانی می گردند؛ به کانال ما در شبکه های اجتماعی ملحق شوید"

۳۷ مطلب با موضوع «مطالب متنوع :: خانواده در اسلام» ثبت شده است

۰۳بهمن

1- نقش سخن گفتن در زندگی انسان

یکی از توانایی های مهم انسان که او را از دیگر موجودات زنده متمایز می کند، توانایی سخن گفتن است. هر انسانی اندیشه ای دارد و قدرت سخن گفتن؛ و این دو در ارتباط با یکدیگر می توانند به بالندگی و باروری برسند. لذا انسانی که می تواند خوب فکر کند، می تواند خوب سخن بگوید و انسانی که می تواند خوب سخن بگوید، می تواند خوب فکر کند. درواقع گفتار هر فرد هم برآمده از تفکر اوست و هم ایجادکننده ی تفکر وی. اگر نطق از انسان گرفته شود، فکر نیز از او گرفته خواهد شد. به همین دلیل افرادی که از نعمت شنیدن و سخن گفتن محروم هستند، به درجات بالای تفکر نخواهند رسید. در مقابل، انسان های نابینایی را می بینیم که به دلیل برخورداری از توانایی سخن گفتن و شنیدن، توانسته اند به مدارج عالی تحصیلی و اجتماعی برسند؛ درحالی که از نعمت چشم - که بیشترین وسیله ی ارتباط و شناختی ما از دنیای بیرون است - محروم بوده اند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ بهمن ۹۴ ، ۰۲:۲۹
۲۶دی

«صداقت» یکی از صفاتی است که باید در تمامی مراحل زندگی یک فرد رعایت شود. در یک تعریف ساده، صداقت نمایان کردن بی کم و کاست آن چیزهائی است که در ما وجود دارد. صداقت، فقط گفتن یک جمله ی راست نیست؛ بلکه تطابق فعل و گفتار فرد با آن چیزی است که در گذشته بوده است، در حال هست و در آینده خواهد بود.
مراقب باشیم که ذرّه ای از صداقت کم نگذاریم. یکی از عناصر محبوبیّت، صداقت است. غالباً مردم با شخصی که صادق است و دوز و کلکی در کارش نیست، به راحتی همراه و همدل می شوند و انتظارشان را از او، به حداقل می رسانند.

برخی زرنگی را در عدم صداقت می دانند؛ درحالی که همان طور که خواهیم گفت اوج موفّقیِت در صداقت است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ دی ۹۴ ، ۰۲:۲۳
۱۹دی

عدم گذار از دوران مجردی چه مشکلاتی را می تواند برای زوج به همراه داشته باشد؟

هر فردی در شکل طبیعی و پذیرفته شده اش در یک خانوده متولد می شود که یک زن و یک مرد به طور شرعی و قانونی تشکیل داده اند و پدر و مادر او محسوب می شوند؛ اما اگر این عرف شکسته شود و فرد در خانواده متولد نشود، معمولاً نهادهای دولتی سرپرستی کودک را قبول می کنند یا توسط همین نهادها و رعایت برخی ضوابط، کودک به خانواده های ذی صلاح تحویل داده می شود. زیرا هر کودکی تا قبل از رسیدن به سن قانونی نیاز به مراقب و سرپرست دارد و باید در خانواده یا چیزی شبیه به آن زندگی کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ دی ۹۴ ، ۰۲:۲۰
۱۲دی

نحوه شناخت ما از دیگران چه تأثیری بر روابط زناشویی ما دارد؟

سازه های شناختی مختل:

مدت هاست که کار مشاوره با زوجین در شرف طلاق را که دادخواست قضایی در این باره داده اند، به عهده گرفته ام. تا به حال صدها پرونده در این رابطه بررسی و مشاوره شده است. صدها ساعت جلسه ی مشاوره قبل از طلاق با زوجین دچار مشکل داشته ام که با هدف پیش گیری از طلاق به اینجانب ارجاع داده می شود. تا به حال در بیش از 50 درصد موارد موفق بوده ام که زوجین را به صلح و سازش سوق دهم و متأسفانه در مواردی فرآیند جدایی و طلاق اتفاق افتاده و شاهد از هم گسستگی زندگی زناشویی بوده ام.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ دی ۹۴ ، ۰۲:۱۶
۰۵دی

ودّ در لغت به معنی محبت، دوست داشتن و آرزو داشتن آمده است.(الخوری الشرتونی، 1416، ج2: 1436؛ ابن فارس، 1398، ج6: 75) کلمه مودّت که شش بار در قرآن آمده به معنای محبتی است که اثرش در مقام عمل ظاهر باشد. بعضی نسبت مودّت به محبت را مانند نسبت خضوع به خشوع دانسته اند؛ زیرا به حالتی خضوع می گویند که در مقام عمل اثرش مشخص بود، برخلاف خشوع که به معنای نوعی تأثر نفسانی است که از مشاهده عظمت و کبریایی در دل پدید می آید.( طباطبایی، 1417، ج16: 166)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ دی ۹۴ ، ۰۲:۱۳
۰۲آبان

یکی از مهم ترین سفارش های اسلام به انسان ها، حسن خلق و خوش اخلاقی است. به طور کلی، اسلام همه انسان ها را ملزم به رعایت حسن خلق می کند، از بد اخلاقی باز می دارد.
خداوند پیامبر (ص) را به داشتن خلق عظیم چنین می ستاید:
«وانک لعلی خلق عظیم؛ (1) و تو (ای پیامبر) اخلاق عظیم و برجسته ای داری».
مسایلی همچون حسن خلق، ملاطفت در برخوردها، ترک خشونت در معاشرت، نگهداشتن احترام افراد و ارج نهادن به شخصیت و حقوق دیگران، از جمله صفات عالی و روحی هر انسان خود ساخته و تربیت شده ای است.
پیامبر اکرم (ص) فرموده است:
«ما یوضع فی میزان امرء یوم القیامه افضل من حسن الخلق؛ (2) در روز قیامت چیزی برتر و بالاتر از حسن خلق در ترازوی عمل کسی نهاده نمی شود. »
و نیز می فرماید:
«اکثر ما تلج به امتی الجنه تقوی الله و حسن الخلق؛ (3) بیش ترین چیزی که سبب می شود امت من به خاطر آن وارد بهشت شوند، تقوای الاهی و حسن خلق است».
خوش اخلاقی سبب شیرین تر شدن زندگی، (4) جلب دوستی و محبت دیگران،(5) افزون شدن روزی،(6) آباد گشتن سرزمین ها و طولانی شدن عمر می شود( 7) و این امر با افزایش پاکی و صفای باطنی، ( 8) انسان را به پیامبر اکرم (ص) نزدیک می کند،(9) و عذاب الاهی را تخفیف می دهد. (10) در مقابل، بد اخلاقی، باعث سخت شدن زندگی،(11) کاهش روزی، (12) از دست دادن محبت دیگران،(13) ناراحتی طولانی، (14) فاسد شدن ایمان، (15) و فشار قبر می شود. (16)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۴ ، ۰۰:۲۶
۰۲آبان

از آغاز پیدایش انسان بر روی کره زمین، همواره زنان و مردان، با تشکیل کانونی به نام خانواده، عمری را در کنار یکدیگر گذرانیده و فرزندانی را در دامان پرمهر خویش پرورانده اند. دنیای امروز که دنیایی مضطرب و پریشان است، علی رغم پیشرفت های حیرت انگیز علم و صنعت، در مسأله خانواده با مشکلات بزرگی روبروست. برای این که بتوانیم مشکلات زندگی خانوادگی را از جامعه خود ریشه کن کنیم و گامی در راه تداوم بخشیدن به کوشش مصلحان و رهبران اجتماعی برداریم، ابتدا باید بدانیم که خانواده چیست و تعریف این واحد کوچک اجتماع از دیدگاه قرآن مجید کدام است و اعضای خانواده چه نقشی را ایفا می کنند. خانواده جایگاهی است که اصیل ترین نیازهای مادی و معنوی آدمی در آن تأمین می شود: نیاز تکوینی فرزند به پدر و مادر، نیاز پدر و مادر به فرزند، نیاز مستقیم زن و شوهر به یکدیگر و نیازهای عاطفی اعضای خانواده به یکدیگر. از جمله نیازهای خانواده به یکدیگر می باشد. علقه خانوادگی علقه خاصی است براساس عواطف و وحدت و یگانگی و صمیمیت، برخلاف علقه اجتماعی که اساس آن بیگانگی و عدالت است. اجزای اجتماع بزرگ مانند اعضای ماشین دارای قطعات جدایی هستند و پیوندهای فیزیکی آنها را به هم مرتبط کرده است، ولی اعضای خانواده مانند اجزای ترکیب کننده یک ماده شیمیایی هستند که روی خاصیت طبیعی میل ترکیبی،‌ متحد شده و وحدتی به وجود آورده اند. قانون اصلی جامعه عدالت است و قانون اصلی خانواده عواطف است.(مطهری، بی تا، ج5: 36).

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۴ ، ۰۰:۲۳
۰۲آبان

آسیب ها در روابط با همسر:

مثلث ها در روابط: همه ی ما نوعی گرایش یا بهتر بگوییم علاقه به افرادی خاص داریم. با بعضی از افراد بیش تر به اصطلاح دم خور می شویم و با بعضی کم تر. به طور کلی در درون ما انسان ها هم جاذبه و هم دافعه وجود دارد. بر این اساس با افراد خاصی روابط تنگاتنگی داریم. در حالی که در رابطه های صمیمی و درهم تنیده هم کسانی را مستثنا می کنیم. این امر به میزان محبوبیت فرد یا افراد مورد نظر باز می گردد که ممکن است به خاطر شکل و قیافه ی ظاهری یا منش و اخلاق آنان باشد. روان شناسان بعضاً اعتقاد دارند این علاقه ها را باید فراتر از این موضوعات دید. تنها شکل ظاهر یا زشتی و زیبایی یا منش افراد نیست که ما را مجذوب آن ها می کند بلکه عامل دیگر این جذب ها و مجذوبیت ها این است که افراد موردنظر تا این حد می توانند التیام بخش زخم ها و جراحات دوران کودکی ما باشند. به هر حال چنین آسیبی وجود دارد که می تواند روابط زناشویی را به طور جدی به مخاطره اندازد، برای مثال در نظر بگیرید خانواده ای با دو فرزند (یک پسر و یک دختر) و زن و شوهری که مثلثی از روابط با چنین تنوعاتی ایجاد می کنند:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۴ ، ۰۰:۲۰
۲۵مهر

هنگامی که دو فرد، زندگی مشترک را شروع می کنند مشکل یا تعارض بروز خواهد کرد. اوقاتی پیش می آید که یا عدم توافق مشاهده می شود یا نیازها برآورده نمی شوند. در نتیجه همسران نسبت به یکدیگر احساس خشم، ناامیدی و نارضایتی می کنند. بنابراین، باید قبل از بروز هرگونه تعارض یا کشمکش زوج ها را برای آن آماده کرد؛ یعنی باید شیوه ی صحیح مذاکره را به زوج ها آموزش داد تا راه حل های معقول و منطقی را در موقعیت های مشکل آفرین پیدا کنند. « حل مشکل» نیازمند مهارت های ارتباطی مؤثر است.

تعارض، ماهیتی دوسویه دارد و حل مشکل فقط به یکی از همسران کمک نمی کند، بلکه از آن برای کمک به ایجاد تداوم رابطه استفاده می شود. در نهایت هدف از حل مشکل آن نیست که اثبات شود که یکی از همسران درست می گوید و دیگری اشتباه می کند. هدف، حل مشکل و رسیدن به راه حلی عملی است که مورد قبول هر دو است. این کار ساده ای نیست و به تلاش همسران و درمانگران نیازمند است.
حل مشکل را می توان به دو مرحله ی جداگانه تقسیم کرد: اول شناخت مشکل، دوم رفع مشکل. در مرحله ی اول، تلاش برای رسیدن به درک مشترکی از « مشکل» است؛ یعنی همسران باید توانایی مشخص کردن رفتارها، ابراز احساسات و مهارت های گوش کردن فعالانه را داشته باشند و در مرحله ی بعد یک راه حل را انتخاب و اجرا کنند. در نتیجه، مهارت های سیال سازی ذهن، سازش و ارزیابی، اولویت بیشتری خواهند داشت.
بسیاری از زوج ها از تلاش برای حل اختلاف نظر می ترسند؛ زیرا گذشته ی چنین زوج هایی به آنان آموخته است که احتمال دارد این فرایند، بسیار آزارنده و ناخوشایند باشد. ولی اگر زوج ها شیوه ی حل مشکل را بفهمند و بدانند که وجود نظم و ترتیب باعث تسهیل در حل مشکل خواهد شد، احساس آرامش و راحتی می کنند.

مراحل و ترتیب حل مشکل به شرح ذیل است:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ مهر ۹۴ ، ۰۰:۱۰
۱۸مهر

حریم یک مفهوم ذهنی است که ابتدا فقط در باور افراد ریشه دارد، اما هر فردی به مرور زمان سعی می کند به این باورها شکل واقعی و عینی بدهد. در حقیقت همه ی ما از زندگی زناشویی پیش فرض هایی در ذهن داریم که ممکن است این پیش فرض ها ( یا همان تجربیات) را از مشاهده ی زندگی مشترک اطرافیان مان کسب کرده باشیم یا حتی حاصل زندگی مشترکی باشد که قبلاً خودمان تجربه کرده ایم و حالا آن را به هر دلیلی از دست داده ایم. در نتیجه هر فردی براساس باورهایی که از طریق منابع متعدد ( والدین، اقوام، دوستان و آشنایان، جامعه، مدرسه و...) می گیرد در ذهن خود برای هر چیزی حریمی مشخص می کند و بایدها و نبایدهایی را در نظر می گیرد.
به عبارت دیگر این بایدها و نبایدهای کلی نیست که حریم را می سازد، بلکه این حریم است که بایدها و نبایدها را شکل می دهد. رعایت حریم زناشویی به عنوان یک قانون - هر چند قانونی نانوشته - مانند رعایت هر قانون دیگری ضروری است و نادیده گرفتن آن به روابط بین زن و مرد ‌آسیب می رساند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ مهر ۹۴ ، ۰۰:۰۶
۱۱مهر

هنگامی که هر یک از طرفین از پذیرش قوانین ( که بر سر آن با یک دیگر توافق کرده اند) سر باز زنند، در حقیقت حریم زناشویی را شکسته، حدود را نادیده گرفته اند. شکستن حریم زناشویی علل مختلفی دارد که یکی از مهم ترین عوامل، ناآگاهی طرفین از شکل گیری و وجود چنین حریمی در زندگی زناشویی است.
برخی از ما گمان می کنیم به محض این که اسم مان در شناسنامه ی دیگری ثبت شد، توانسته ایم رابطه ی زناشویی خود را هم تحقق ببخشیم و دیگر نیازی به شناخت از یک دیگر نداریم؛ در حالی که این شناخت حتی باید خیلی قبل تر از آن که زن و مرد به عنوان همسر در کنار یک دیگر قرار بگیرند، صورت پذیرد، تا با شروع رسمی زندگی زناشویی شان کم تر دچار مشکل شوند، زیرا ثبت محضری ازدواج، هم چون به نام کردن قباله ی مِلک نیست که پس از طی شدن مراحل دفتری و قانونی، سند به نام دیگری صادر شود و تا زمان نامعلوم و بدون هیچ گونه فراز و فرودی، مِلک به فرد جدید تعلق گیرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ مهر ۹۴ ، ۰۰:۰۴
۰۴مهر

چگونه می توان زندگی آرامی داشت؟

آرامش در هر زندگی مشترک معمولاً وابسته به عناصر متعددی است که جمع آوری همگی این عناصر در کنار یکدیگر بسیار سخت و دشوار است؛ ولی به صورت خلاصه مقدمات آرامش در زندگی مشترک آینده بستگی به عوامل زیر دارد:

1- بهره مندی هر دو نفر از سلامت کامل عقل و روان و داشتن شخصیتی متعادل.
2- بهره مندی هر دو نفر از جسمی سالم، بدون بیماری های خاص.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۴ ، ۲۳:۵۸
۲۸شهریور

زن و شوهر هسته ی تشکیل دهنده ی خانواده محسوب می شوند و وقتی خانواده ها در کنار هم قرار می گیرند یک جامعه را می سازند.
بنابراین هر قدر که سطح آگاهی و دانش خانواده ها نسبت به هر موضوعی بالاتر باشد در حقیقت آگاهی اجتماعی آن جامعه افزون تر و روابط بین فردی آن پویاتر است. اما ارتقای سطح آگاهی اجتماعی مستلزم فرهنگ سازی از سوی نهادهای اجتماعی است.
نهادهایی نظیر مدارس، دانشگاه ها، انجمن های غیردولتی (NGO)، رسانه های جمعی و... نقش مهمی در فرهنگ سازی جوامع دارند، در نتیجه وظیفه ی همین نهادهاست که اصول اولیه و مهم ایجاد و حفظ حریم زناشویی را به افراد جامعه آموزش دهند.
به عنوان مثال افراد جامعه باید بدانند که مرزهای ظاهری زناشویی مثل عقدنامه، مراسم عروسی، زندگی زیر یک سقف و... همگی ساختار ظاهری و بیرونی روابط زن و شوهری محسوب می شوند و فقط به زن و شوهری افراد عینیت می بخشند تا از نگاه دیگران زوج قلمداد شوند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ شهریور ۹۴ ، ۲۳:۵۵
۲۱شهریور

واحد بنیادین جامعه ی اسلامی خانواده است که به موجب وحی قرآنی جانشین قبیله شده و موجودیت اجتماعی بلافصل هر شخص است. یکی از مهم ترین اصلاحات اجتماعی اسلام، محکم کردن بنای خانواده و پیوند ازدواج بود. در جامعه ی اسلامی نیز همانند بسیاری از دیگر جوامع سنتی، خانواده تنها به خانواده ی هسته ای، یعنی پدر و مادر و فرزندان محدود نمی شود، بلکه خانواده ی گسترده ای شامل پدربزرگ، مادربزرگ، عموها، دایی ها، خاله ها و عمه ها، فرزندان آن ها و اقوام همسر می شود. خانواده ی گسترده نقش عمده ای در تربیت فرزندان و حمایت از نسل جوان تر در برابر فشار های اجتماعی و اقتصادی و انتقال مذهب، آداب و رسوم، سنت ها و رموز حرفه ی خانوادگی دارد. بیش از این نمی توان بر نقش خانواده ی گسترده در جامعه ی اسلامی امروز تأکید کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ شهریور ۹۴ ، ۲۳:۵۲
۱۴شهریور

شکی نیست که مادر از هر جهت مقام ارجمند ووالایی در همه‌ی ادیان داشته و دارد و همگان با دید احترام به او می‌نگرند و به عظمت وبزرگی از وی یاد می‌کنند. هر دین وآیینی که در طول تاریخ آمده به این مسئله توجه کرده و مردم را به خدمت به مادر فراخوانده است. همانگونه که دین نسبت به سایر پدیده های عالم اظهار نظر می‌کند، جهان را آنگونه که هست به ما می‌نمایاند ودر امور ارزش، ارزش‌ها را معرفی ودر مورد آن‌ها ارزشگذاری و داوری می‌نماید؛ درباره مادر و مقام و جایگاه او نیز ساکت نبوده، بلکه عنوان مادری را جایگاه بس والا و ارزشمند دانسته، مقام وی را گرامی می‌دارد. ادیان مختلف با همه اختلافاتی که دارند در این زمینه اتفاق نظر داشته و همه با دید احترام به مادر می‌نگرند و مقام مادر را از مقام هر کس دیگر برتر و بالاتر می‌دانند. در ابتدا مقام مادر را در ادیان گذشته بررسی می‌کنیم، سپس به جایگاه او در دین اسلام اشاره می‌نماییم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ شهریور ۹۴ ، ۲۳:۴۶
۰۷شهریور

خانواده از جمله نهادهای مؤثر و مهم در زندگی انسان‌هاست و می‌توان آن را یک نمونه عقلانیت انسانی دانست. حکمای اسلامی که انسان را موجودی مدنی بالطبع می‌دانند بر این امر تأکید بسیار داشته‌اند. خانواده همچنین در فلسفه عملی اسلامی از دید حکمای اسلام پنهان نبوده است. فلسفه عملی را حکما به سه قسم اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدرن تقسیم بندی کرده‌اند که در بیان آن آمده انسان پس از خودسازی باید همت خود را صرف تربیت خانواده کند. چنین فردی می‌تواند جامعه را نیز اداره کند و اینجاست که بحث زعامت حکما مطرح می‌شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۵۶
۰۷شهریور

تمامیت خواهی(perfectionism):

بعضی این خصیصه ی مرضی را به اشتباه، کمال گرایی ترجمه کرده اند که به نظر این جانب درست نیست. زمانی که به مراجعان گفته می شود که آقا/خانم شما کمال طلب هستید، همواره از آن ها می شنویم که آیا کمال طلبی بد است؟!

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۴۷
۳۱مرداد

آهنربایی از جنس محبت

هن لباس لکم و انتم لباس لهن
... آنها لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها...
بقره، 187
زن و مرد لباس و تن پوش یکدیگرند، هیچ رابطه ای در دنیا، نزدیکتر، با اهمیت تر از رابطه زن و شوهر وجود ندارد.
خانواده شاد و بانشاط، ص 181

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۷:۱۵
۳۱مرداد

خداوند متعال جهان هستی را پدید آورد؛ از آسمان و زمین ، پرندگان و خزندگان... و انسان را در راس این مخلوقات جای داد تا با به کارگیری نعمتها و امکانات جهان به سمت مقام ربوبی، طی طریق کند. اما این انسان، از دو جنس متفاوت زن و مرد است و هرکدام نقشها و وظایف جداگانه ای دارند -که آگاهی به این وظایف و در نهایت عملکرد صحیح- موجب پیشرفت جامعه بشری و همچنین نیل به سمت هدف غایی و متعالی می گردد.
زن و مرد، دربرنامه خالق هستی، حکیمانه با هم و به هم پیوند خوردند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۷:۱۳
۲۴مرداد

اهمیت اساسی شکل حقوقی و ارزش اجتماعی زناشویی در این بود که اسلام، هم زمان ازدواج با چهار زن را اجازه می داد(1) و در کنار آن نیز امکان ارتباط با کنیزان وجود داشت.(2) انواع زناشویی، به همان گونه عصر ساسانی(3) و حتی زمان قبل از آن(به ویژه برای محافل ممتاز)، در ایران میراثی قدیمی بود، و در اسلام نیز مانعی برایش به وجود نیامد. البتّه اشخاص اعیان به علت وجود تعداد زیاد زنان آزاد، برای مدتی طولانی محدودیت چهار نفر را حفظ نکردند(4)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ مرداد ۹۴ ، ۱۷:۰۹
۲۴مرداد

چگونگی شناخت از خود چه تأثیری بر روابط زناشویی ما دارد؟

روان شناسان در ارتباط با شناخت خود (Self) منابع متعددی را ذکر کرده اند که بر اساس آن، خود در انسان ها شکل می گیرد و تحول می یابد. با مروری بر مطالعات و تحقیقات متعدد انجام شده درباره ی خود، می توان تنها سه منبع را به عنوان منابع اصلی پدیدآیی خود ذکر کرد: 1- خودمشاهده گری 2- مقایسه ی اجتماعی 3- پس خوراندهای اجتماعی (توجه به نظرات و قضاوت های دیگران).

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ مرداد ۹۴ ، ۱۷:۰۲
۱۷مرداد

مثلث های شناختی:

یکی از عوامل مشکل زا میان زوجین، به نحوه ی شناخت حاکم در ذهن زن و شوهر برمی گردد. با اصلاح این مثلث یا بهتر بگوییم تحریفات شناختی می توان بسیاری از اختلافات میان زوجین را به نحوی سالم مدیریت کرد و کاهش داد. در ادبیات پژوهشی مثلت های شناختی با تعبیر اسنادهای شناختی به کار رفته است، به طوری که زن و شوهر همواره توسط الگوهای خاصی درباره ی رفتارهای خود و یک دیگر قضاوت و ارزیابی می کنند. برای مثال خانمی در قبال دیرآمدن شوهرش به خانه چنین اظهارنظر می کند؛ او همیشه دیر می آید؛ در هر موقعیتی همین طور است، فقط برای آمدن به خانه این طور رفتار نمی کند و در قرارهای دیگر نیز چنین است؛ اصلاً مرد بی ملاحظه و وظیفه نشناسی است. در این جا ما با مثلثی مواجه هستیم که خانم توسط آن رفتار شوهرش را می بیند و توجیه می کند که عبارت است: از مثلت کلی - همیشگی - درونی سازی. این امر را می توان اسنادسازی نامید؛ یعنی مستند نمودن و اسناد دادن رفتاری به الگوی خاصی از توجیه. برای روشن شدن موضوع، خوانندگان را به دقت کردن درباره ی زوجی که به دلیل اختلافات شدید زناشویی برای مشاوره مراجعه کرده بودند، ارجاع می دهم:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مرداد ۹۴ ، ۱۱:۲۳
۱۷مرداد

همان طور که می دانید همه ی انسان ها از بدو تولدْ غرایزی دارند و ارضای هر یک از آن ها سبب ایجاد یک احساس خوشایند در افراد می شود که نوازش نام دارد. با توجه به همین نکته، در شکل گیری هر رابطه ی دو طرفه ای افراد می خواهند هر یک از ابعاد درونی شان (کودک، بالغ، والد) نوازش شود یا به عبارتی نیازهای هر بعد درونی شان به طور جداگانه ارضا شود.
هر اندازه این نوازش ها عمیق تر باشد نقش مؤثرتری در ارضای کودک، بالغ و والد درون افراد خواهد داشت، و هر اندازه این سه بخش درون بهتر، و البته به اندازه ارضا شود، آرمان های ذهنی افراد از هم خوانی بیش تری با واقعیت های بیرونی برخوردار خواهد شد، زیرا هر چه قدر به کودک، بالغ و والد درون کم تر توجه شود، افراد برای این که بتوانند خلاءهای حاصل از این بی توجهی را پر کنند گاهی به آن بخشی که نسبت به آن بی توجهی شده، توجه بیمارگونه پیدا می کنند و حاضرند برای رضای آن دست به هر کاری بزنند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مرداد ۹۴ ، ۱۱:۱۶
۱۰مرداد

اشاره تربیت صحیح فرزندان، از دغدغه های هر پدر و مادر دلسوزی می باشد. یکی از راه های تربیت فرزندان، مراجعه به روش تربیتی عالمان دینی است؛ چون آنان در برخورد با اطرافیان، به خصوص فرزندان خود، همواره دستورات دینی را در نظر می گرفتند و بر اساس دستورات دین اسلام، کانون خانواده ی خود را گرم نگه می داشتند. در سایه ی این سیره ی تربیتی، فرزندان در فضایی سرشار از عاطفه و محبت و احترام متقابل پرورش می یافتند. طبیعی است که در چنین خانواده ای زمینه های رشد و نمو نسل منتظر بیشتر نمود پیدا می کند. با مراجعه به نحوه ی برخورد علما با فرزندان خود، می توان الگوی یک زندگی را ترسیم نمود که مورد رضایت امام زمان (عج) می باشد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ مرداد ۹۴ ، ۲۳:۰۷
۰۶مرداد

اسلام می گوید زن باید حافظ آبرو و اموال همسرش باشد

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مرداد ۹۴ ، ۱۲:۱۴
۰۶مرداد

استفاده از واژه ی « جنس مخالف» از جمله مواردی است که شناخت و ترسیم حریم زناشویی را با مشکل مواجه می کند و نه تنها ممکن

 است به روابط زن و شوهر صدمه بزند، بلکه در سطح جامعه نیز موجب ایجاد یک بازخورد منفی بین زن و مرد می شود. متأسفانه این اصطلاح نادرست در ایران کاربرد زیادی دارد و تقریباً همه ی مردم با هر سطح از سواد، فرهنگ و نگرشی حداقل در کلام از این عبارت استفاده می کنند و به غیرهم جنس خود، جنس مخالف می گویند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مرداد ۹۴ ، ۱۲:۰۷
۰۶تیر

1- اطاعت، به عملکرد همه انسان ها

«اطاعت» یعنی تسلیم کردن اراده؛ و مطیع به کسی گویند که اراده ی خود را تسلیم شخص یا چیزی می کند. ما انسان ها صاحب اراده ای هستیم که حیوانات بدین معنای خاص، از آن بی بهره اند؛ لذا ما حیوانات را دست آموز و اشیاء را مسخر خود می کنیم. اراده انسان به گونه ای است که اگر آن را به کسی تسلیم کند، در واقع از او اطاعت کرده است.
اگر انسانی ادعا کند که اراده اش صرفاً به خود او تعلّق دارد، ادعایی یاوه است؛ چرا که این اراده در نهایت باید تسلیم کسی یا امری شود وگرنه هیچ اراده ای تحقق پیدا نخواهد کرد. اراده اگر بخواهد در دایره ی خود باقی بماند، به هیچ فعلیّتی نخواهد رسید. اگر شخصی بگوید: من بر اساس اراده ای که دارم، آزاد هستم، از او سؤال خواهد شد آزادی نسبت به چه؟ اراده داری که چه کاری انجام دهی؟ پاسخ می دهد: اراده دارم که فلان کار را بکنم. می پرسیم: بر چه اساسی این کار را می کنی؟ و اگر نکردی چه می شود؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ تیر ۹۴ ، ۲۲:۴۲
۰۶تیر

این روابط را می توان در سه حوزه عمل به معروف از جانب شوهر، عمل به معروف از جانب زن و نیز از جانب هر دو بررسی نمود.

1. عمل به معروف از جانب شوهر

1-1. در زندگی مشترک

« و عاشروهنَ بالمعروفِ فإن کرهتموهنَ فعسی ان تکرهوا شیئا و یجعل الله فیهِ خیرا کثیرا»(النساء/19)(1).
با تشکیل زندگی مشترک، شارع وظایفی را برای هریک از زوجین مقرر داشته است تا موازنه ای در نظام خانواده به وجود آید. از جمله اصل حسن معاشرت در برخورد با یکدیگر می باشد که در شرایط مختلف زندگی می تواند معنای خاص خود را داشته باشد. این اصل یکی از اصول مهم در روابط اعضای خانواده است که بدان سفارش و توصیه مؤکدی شده است. آیه فوق خصوصاً توجه خاصی به رفتار مرد با همسر خود دارد.
بعد از تشکیل زندگی مشترک، زوجین مسؤولیت های جدیدی را عهده دار می شوند که با تولد کودک نقش آنها حساس تر و وظایفشان سنگین تر می گردد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ تیر ۹۴ ، ۲۲:۳۸
۰۸ارديبهشت

1- ذائقه شیرین، بستر رویش گل واژه ها

مهم ترین سؤال در خصوص «گل واژه ها» ی زندگی یعنی صفات خوب در روابط خانوادگی، آن است که بستر مناسب برای بروز و ظهور آنها در صحنه ی زندگی کدام است؟ به تعبیر دیگر چه می شود که این گل واژه ها در زندگی برخی از ما، پیوسته ظهور می کند و درمقابل، چگونه است که زندگی برخی از افراد بستر رویش تلخ واژه ها می شود؟
پاسخ این سؤال را باید در ذائقه های افراد جستجو کرد. در حقیقت این ذائقه های ماست که می تواند زمینه ای برای رویش گل واژه ها و یا تلخ وارژه ها باشد. گاهی ذائقه های ما شیرین است و گاه تلخ. شیرینی و تلخی ذائقه ها بسته به اختیار فرد است. فرد می تواند با آگاهی، هوشیاری و ممارست، ذائقه ی تلخ خود را به ذائقه ی شیرین نزدیک کند و داشتن آن را برای خود به صورت یک عادت درآورد؛ به گونه ای که بدون کوشش و به خودی خود، مطابق با یک ذائقه ی شیرین رفتار کند.
برخی اذکار ذائقه ها را شیرین می کنند، مثلاً ذکر صلوات این طور است. برای همین است که در میان درگیری ها و دعواهایی که در میان جمع رخ می دهد، ناگهان از آن میان صدایی بلند می شود که «صلوات بفرستید»؛ چرا که افراد به تجربه دریافته اند که ذکر صلوات فضا را دگرگون و شیرین می کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۴ ، ۲۲:۴۸
۱۸فروردين

از نظر روان شناسان، خانواده به سه دسته متلاشی، متزلزل و متعادل تقسیم می شود. غایت نظر روان شناسان خانواده ی متعادل است، اما در فرهنگ اسلامی یک مرتبه ی بالاتری به نام خانواده ی متعالی وجود دارد که برای رسیدن به چنین مرتبه ای لازم است از همان گام های نخست شکل گیری زندگی مشترک، اصولی را در نظر داشت و آنها را مهم و جدی تلقی کرد. این اصول باید در تمام مراحل زندگی مشترک به کار گرفته شوند تا آن زندگی به استحکام، تعادل و در نهایت تعالی برسد. البته عمل نمودن به این اصول حتی از میانه ی راه، گشایش های مبارک و نتایج نیکویی خواهد داشت.
اساساً نوع جهت گیری نسبت به این اصول می تواند خانواده را متلاشی، متزلزل یا متعالی سازد. رعایت همه ی این اصول، خانواده را به تعادل و در کمال آن، به تعالی می رساند. اگر از برخی از این اصول غفلت شود، خانواده به مرز تزلزل، و چنانچه از همه ی آن غفلت شود، به مرز تلاشی نزدیک می شود.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ فروردين ۹۴ ، ۲۳:۴۵
۱۸فروردين

بسیاری از آسیب ها در روابط زناشویی به نوع و روش انتخاب همسر باز می گردد و تبعات آن تا سال ها گریبان گیر افراد می شود. این امر اهمیت مشاوره های قبل از ازدواج را دو چندان می کند. چه دختر و چه پسر باید این را بسیار جدی بگیرند. ازدواج خرید یک کالا نیست که فقط برای یک روز، یک ماه یا یک سال به آن نیاز باشد، پیمانی است که تبعات مستقیم آن حداقل نیم قرن و نتایج غیرمستقیم آن سال ها در زندگی انسان و نسل ها ی بعدی اثر می گذارد. البته ما تکنیک و روش های بسیاری داریم که با به کارگیری آن در روابط زناشویی تا حد زیادی می توان تبعات منفی انتخاب غلط را محدود کرد، ولی هر عاقلی به این نکته واقف است که باید علاج واقعه قبل از وقوع کرد. پس مشاوره های قبل از ازدواج را جدی بگیریم.

آسیب ها را می توان به طور خلاصه این گونه تبیین کرد:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ فروردين ۹۴ ، ۲۳:۳۰
۱۴اسفند

دکتر امیرهوشنگ باقری، عضو کمیته روان درمانی انجمن علمی روانپزشکی
با شیوع روز افزون اعتیاد، به‌خصوص در سنین نوجوانی و جوانی، لازم است والدین با علایم اعتیاد آشنایی داشته‌باشند تا در صورت مشاهده آنها بتوانند در مراحل اولیه، با اقدام به موقع و مشاوره با متخصصان، از وابستگی و اعتیاد جلوگیری کنند.
به‌طور متوسط 50درصد خانواده‌های ایرانی 5 سال بعد از ابتلای فرزندشان به اعتیاد از آن آگاه می‌شوند. لازم به ذکر است که هیچ‌کدام از علایم به تنهایی نمی‌تواند تشخیص مصرف موادمخدر و اعتیاد را مسجل کند. این علایم گاهی نشانه‌های بیماری‌های دیگر مانند اختلالات دوران بلوغ، افسردگی و ... هستند. والدین هرگز نباید با مشاهده یکی از این علایم برچسب اعتیاد به فرزندشان بزنند بلکه بهتر است بیشتر مراقب او باشند و پس از دیدن چند مورد از رفتار‌های زیر، موضوع را با روان‌پزشک در میان بگذارند. علایم ابتلا به اعتیاد را می‌توان به 3 دسته تغییر‌های عمومی، علایم اختصاصی ماده مورد مصرف و موارد مصرف تقسیم‌بندی کرد. در دسته تغییر‌های عمومی، شاهد تغییر‌های رفتاری و شخصیتی هستیم که عبارتند از:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ اسفند ۹۳ ، ۲۳:۰۶
۱۴اسفند

آیا من قادر می باشم منظورم را به روشنی و با لحن مناسب بیان کنم؟
می توانم آن چه را که در ذهن دارم به مخاطبم منتقل کنم؟
غالباً در مصاحبت با دیگران دچار سوء تفاهم می شوم؟
هر وقت می خواهم در مورد یک موضوع جدی صحبت کنم،‌ عصبی می شوم؟ بحث ناتمام می ماند؟ طرف مقابل اهمیت موضوع را به درستی درک نمی کند؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ اسفند ۹۳ ، ۲۲:۲۶
۱۴اسفند

کودک درون، همان غرایز و نیازهای وجودی ماست که با آن ها متولد می شویم و اگرچه این غرایز و نیازها در میان همه ی افراد کاملاً یکسان نیست اما در بسیاری از جهات شبیه به یکدیگر است.
عدم یکسانی برخی از این نیازها، به دلیل تفاوت های شخصیتی و هم چنین اختلاف میان نوع و ساختار انرژی های درونی هر فرد است که باعث ایجاد تفاوت و عدم یکسانی در برخی زوایای کودک درون افراد با یک دیگر می شود. اما با تمام اختلاف هایی که هر یک از ما با دیگری به عنوان هم جنس و غیرهم جنس داریم، بعضی از غرایز ما یکسان و همسان است؛ مثلاً همه ی ما از خوردن، خوابیدن و آمیختن با غیرهم جنس لذت می بریم و به آن نیاز داریم. در نتیجه پاسخ دادن به هر یک از این غرایز و ارضا کردن هر کدام از این نیازها سبب ایجاد لذت و بروز آرامش در ما خواهد شد و برعکس، بی توجهی و سرکوب هر یک از این غرایز باعث ایجاد رنج و درد در ما می شود و از کارایی مان می کاهد.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ اسفند ۹۳ ، ۲۲:۱۴
۰۱اسفند

الف - کمک در کارِ خانه

1- علی (ع) و کمک به همسر

روزی رسول اکرم (ص) وارد خانه فاطمه (س) شد و دید که علی (ع) و حضرت زهرا (س) با هم عدس پاک می کنند.
پیامبر (ص) علی (ع) را تشویق کرد و فرمود:
ما مِن رَجُلٍ یُعیِنُ اِمرَئَتَهُ فی بَیتِها إلّا کانَ لَهُ بِکُلِّ شَعرَهٍ عَلَی بَدَنِهِ عِبادَهُ سَنَهٍ، صِیامُ نِهارِها وَ قِیامُ لَیلِها

***

( هیچ مردی زنش را در کارخانه کمک نمی کند مگر آنکه خداوند به تعداد موهای بدن او عبادت یک سال، که روزها روزه گرفته، و شب ها شب زنده داری کرده باشد ثواب به شوهر می دهد.) (1)

***

2- تقسیم کار با همسر

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ اسفند ۹۳ ، ۲۲:۵۶
۰۱اسفند

یکی از مفاهیم عام اخلاقی، مفهوم احسان است که به عنوان یکی از مفردات حوزه خانواده در قرآن قابل بررسی و تبیین می باشد. این واژه با توجه به آیات ذیل مورد تحقیق قرار می گیرد.
« و وصینا الانسانَ بوالدیه حُسنا»(العنکبوت/8)(1).
« و بالوالدینِ احسانا»(البقره/83).
احسان از ریشه حسن می باشد و عبارت است از هر چیزی که موجب نشاط و سرور برای انسان شود(الراغب الاصفهانی، 1412: 117)، احساس خوشی، رضایت و تحسین را در ما برانگیزد و با غرض و هدف موردنظر موافقت و سازگاری داشته باشد. بعضی از اهل لغت ضد( ابن منظور، 1405، ج13: 114) یا نقیض( طریحی، 1375، ج6: 235)آن را قبح و بعضی سوء(الراغب الاصفهانی، 117: 1412) دانسته اند. در کاربرد قرآنی، این واژه دارای دو مفهوم دانسته شده است؛ گاه در معنای احسان و بخشش به دیگران« احسِنْ کما احسَنَ اللهُ إلیک»(القصص/77)(2) و گاه در معنای انجام هر کار نیک و آنچه که بر امت اسلامی به صورت معروف واجب شده(طبرسی، 1406، ج1: 298) به کار رفته است.
«إن الذین آمنوا و عملوا الصالحاتِ إنا لا نُضیعُ اجرَ من احسنَ عملا»(الکهف/30)(3)
در این صورت، تمام نکات اخلاقی و مثبت را شامل می شود و دامنه کاربرد آن، هم امور دنیوی( اعم از خانواده و اجتماع) و هم امور دینی را در برمی گیرد، البته اثر و نتیجه عمل هر کسی، چه خوب و چه بد، علاوه بر اینکه بر غیر اثر می گذارد به خود او نیز برمی گردد.
« إنْ احسنتمْ احسنتم لانفسکم و إنْ اساتُم فَلها»(الاسراء/7)(4)
مقصود از این آیه، همانند آیه « من عملَ صالحا فلنفسه و من أساء فعلیها...» فصلت/46)(5) این نیست که کار نیک به نفع صاحبش و کار زشت به ضرر او تمام می شود؛ بلکه این است که اثر احسان به خود احسان کننده و اثر کار سوء نیز به خود او برمی گردد.

1. رابطه های معنایی احسان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ اسفند ۹۳ ، ۱۷:۰۸
۲۴بهمن

1. ابراز محبت

انسان تشنه ی دوستی و محبت است و محبت، انگیزه بسیاری از تلاش ها و زحمت های طاقت فرسای زندگی است. محبت زن و فرزند، پدر و مادر و دوست و آشنا است که انسان را به فعالیت و کسب معاش وا می دارد.
همچنان که آدمی از محبت خویش نسبت به دیگران لذت می برد، پیوسته در تلاش است که محبت دیگران را نسبت به خود جلب کند.
انسان می خواهد او را دوست داشته باشند و اگر احساس کند که هیچ کس به او علاقه ندارد، جهان با همه ی وسعتش برای او تنگ و تاریک خواهد شد؛ خود را غریب و تنها می بیند و چه بسا همین احساس تنهایی او را به اذیت و آزار دیگران و یا حتی خودکشی وا دارد.
از دید اسلام، اساس زندگی خانوادگی بر محبت است. خداوند در قرآن می فرماید:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ بهمن ۹۳ ، ۰۰:۵۷