زندگی سفری است که گاه بلند مدت و گاه کوتاه مدت است و همسران همسفرانی هستند که آغاز ازدواج، در مسیر زندگی پای مینهند . آنگاه که این سفر با شناخت همسفران همراه باشد و از آن شور و عشق ،نشاط و دلدادگی و محبت و مهربانی پدید آید ،آن دو دست در دست هم راه زندگی را طی میکنند در ظلمت سختی ها از هم جدانشده و در پیچ و خم حوادث همدیگر را رها نمیکنند . زمانی که در بارش و رحمت الهی قرار گیرند با بصیرت و روشنبینی تصمیم میگیرند و چون با ریزش زحمت و آوار مشکلات روبه رو شدند ،با تابناکی شناخت خویش ،یکایک موانع را کنار مینهند تا به راهی روشن و آرامش و شادکامی دست یافته ،پایانی ارزشمند و شایسته یابند.
این باران زیبا زمانی به باریدن خواهد گرفت که انتخابی شایسته آن را رقم زند و در زمان اصلی خودش قرار گیرد. اولین مرحله در ازدواج شناخت خود است ، به این معنی که فردی که قصد ازدواج و تشکیل یک زندگی مشترک را دارد ابتدا لازم است خود را بشناسد تا بتواند بفهمد کیست ،چه خصوصیاتی دارد و بعد از آن طبق شناختی که از خودش بدست آورده است معلوم میشودکه چه کسی و با چه شرایط و خصوصیاتی مناسب اوست.
معیارها و ملاک هایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود را میتوان به دو قسم اصلی و غیر اصلی تقسیم کرد:
الف) آنهایی که رکن و اساسند و در یک زندگی سعادتمندانه لازم و ضروریند.
ب)آنهایی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی اند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد
ملاک های دسته اول عبارتند از:
تدین و دین دار بودن فرد: زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است
و کسی که پایبند به دین نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پایبند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد (که اصلی ترین مساله در زندگیست).انسان دیندار هرگز نمیتواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.
2-اخلاق نیک داشتن ،که منظور داشتن صفات و خلق و خو های پسندیده در نظر عقل ،عرف و شرع است. در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصلی در ازدواج و انتخاب همسر است.
اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می توان موارد زیر را ذکر کرد:
الف)خوش زبانی و بدزبانی: زبان ترجمان و بیانگر احوال درون فرد است و زبان دریچه ای است از محتویات درون انسان ،زبان انسان آینده ی دل اوست.
ب ) بزرگواری و حسادت
ج) خوش خلقی و کج خلقی
د) حق پذیری و لجاجت
3- شرافت و اصالت خانوادگی که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی توان گفت من می خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری با خانواده و فامیلش ندارم زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده
تغذیه کرده است و صفات اخلاقی و روحی و عقلی و جسمی آن را از راه وراثت و محیط عادات به این فرد منتقل کرده است.
4- عقل : در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند.
5- تناسب،همتایی و کفو همدیگر بودن : که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد. همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل:
الف) تدین و میزان پای بندی به دستورات شرع
ب) همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری
ج) همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی
اما ملاکهائی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی مفیدند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد
بستگی دارد مانند:سلامت جسمانی (البته بستگی به نوع بیماری میتواند حتی جزءملاکهای اصلی باشد ). کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی ، تناسب در زیبایی ،تناسب سنی ،تناسب مالی،سطح اقتصادی ،مؤمن واقعی بودن و...
برای اینکه بتوان به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای رسید بهتر است با افراد مورد اعتماد ، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی گرفت.
کتاب های معرفی شده نیز منابع بسیار خوبی برای مطالعه در این زمینه می باشد:
1- جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، انتشارات پارسایان
2-انتخاب همسر، آیت الله ابراهیم امینی، سازمان تبلیغات اسلامی
3- تشکیل خانواده از سری آموز خانواده، جمعی از مؤلفان، انجمن اولیاء مربیان
4-آئینه ازدواج و روابط همسران، دکتر افروز
5- بهشت خانواده (آنچه زنان و مردان باید بدانند)تالیف اسدالله محمدی نیا
6-آینه ازدواج و روابط همسران، تألیف سید ضیاء الدین صدری
حسن امان اللهی
1388 فروردین